Seperti
tarian-tarian asli yang lain, menora juga mempunyai pakaian atau busana
tersendiri. Bagi pakaian untuk lelaki, mereka memakai baju lengan pendek dan
berseluar panjang yang berwarna-warni dan di kepala terdapat kecopong atau
dipanggil sebagai cha da. Selain itu,bagi penari lelaki mereka memakai skaf
merah dan bertali pinggang yang juga disebut sebagai khem khat. Mereka juga
berselendangkan kain yang mempunyai corak-corak. Selendang itu digantungkan
pada bahu kanan dan kiri. Kain kuning dan hijau yang digantung di bahagian
depan disebut panung dimana hujungnya menyentuhi lutut yang disebut hoi khang.
Sehelai kain bercorak yang digantung pada pinggang di bahagian hadapan disebut
hoi na. Mereka juga bersarung kaki dan mempunyai sepasang sayap bercorak yang
diikat pada rusuk pinggang menghala ke belakang yang disebut "pa se
bai." Lelaki juga mempunyai rantai dan bersarung kuku yang dipanggil
canggai.
Manakala,
bagi pelakon perempuan pula ianya hampir sama dengan lelaki tetapi terdapat
juga yang tidak memakai kecopong. Bagi pakaian seorang peran pula,peran
menggunakan topeng dan berselendang yang dipanggil phakoma dan topeng berwatak
jenaka. Berbeza dengan pelakon lelaki, pelakon wanita dan peran, ahli muzik
boleh mengikut citarasa mereka sendiri kerana pakaian mereka adalah bebas.
Asal
kecopong melayu adalah semasa jajahan petani di thailand. Kecopong melayu
mempunyai pom pom,berbentuk bulat,mempunyai telinga,mempunyai subang dan 16
pakaian lengkap. Manakala,menara kecopong siam pula tidak mempunyai pom pom,
ianya bertingkat-tingkat dan tajam seperti pucuk rebung. Antara
kelengkapan-kelengkapan lain bagi set pakaian menora ialah kuku atau
canga,gelang tangan atau nobrat (diperbuat daripada perak),gelang tangan (
tamplai- dari tembaga),baju menora,sayap sadang (dibuat daripada manik ) yang
diikat denagan belulang atau benang tanah yang dibuat bunga. Ianya dipakai di
atas pinggang sebelah belakang dan terdapat juga tdung atau khap lang yang juga
turut diperbuat daripada manik. Selain itu,ia juga menggunakan kain kecil warna
warni atau dipanggil kain ikat leher.
Berikut
merupakan contoh-contoh alat kelengkapan bagi pelakon-pelakon menora:
1)
baju menora
2.) kecopong
melayu
3.)kecopong siam
Jenis-jenis
kecopong lain yang digunakan dalam persembahan tarian menora ialah:
4.)Topeng menora
Rotan menora
ADAT BUKA
PANGGUNG
Sebuah
panggung khas mesti didirikan atas tanah. Terdapat bahan yang perlu disediakan
sebelum buka panggung iaitu colok,pulut kuning,darah,beras, sirih dan
lain-lain.
PENGERAS DALAM
MENORA
Perlu
membayar RM 2.25 tetapi ianya juga bergantung kepada pemain.
PANTANG LARANG DALAM MENORA
Setiap
permainan mempunyai pantang larang tertentu dan perlu dipatuhi oleh setiap
penari. Sebagai contonhnya, topeng,kecopong dan lain-lain lagi perlu disimpan
di tempat yang tertentu kerana dikhuatiri spirit akan menggangu pada
persembahan seterusnya.
BUSANA MENORA-ZAMAN SILAM
BUSANA MENORA- ZAMAN MODEN
PERSEMBAHAN
Masa
kini persembahan menora telah diserapi oleh unsur-unsur moden ( pengaruh dari
barat ) terutama dari segi pakaian,tema (romantik ) beserta iringan pancaragam
ala barat dan disulami dengan lawak jenaka. Walaupun berlaku transformasi di
selatan Thailand tetapi banyak lagi kumpulan terawal ataupun kumpulan yang
telah tua usianya masih mempertahankan unsur-unsur tradisional yang wujud di
surat, nakhon sithammarat, phattalung, songkla dan trang. Kumpulan menora yang
dianggap paling berjaya hari ini ialah kumpulan yang masih mengekalkan
unsue-unsur tarian tradisional dan “comick verse” seperti luk thung dengan pemain-pemainnya
yang terdiri daripada orang tempatan.
Kini,
persembahan menora lebih cenderung kepada urusan keagamaan iaitu persembahan
yang diadakan sebagai satu upacara yang dianjurkan dan dibiayai oleh kuil-kuil
untuk mengutip derma. Pada zaman dahulu orang kaya membiayai persembahan menora
adalah untuk majlis perkahwinan atau upacara pengkebumian tetapi dalam
konteks baru persembahan menora adalah bertujuan membayar niat iaitu
cara berterima kasih kepada semangat kerana mengkabulkan sesuatu permintaan.
Jika ini tidak dilaksanakan mereka percaya akan ditimpa malapetaka. tradisi ini
masih berterusan dilaksanakan di Bangkok iaitu di lak muang yang terletak
berhadapan dengan kuil Buddha emerald.
Dalam
kumpulan menora di suk dari naka,kedah, terdapat 12 orang anggota yang terdiri
daripada 4 org pelakon di mana seorang daripadanya gadis dan 8 org pemain
muzik. Mereka mengadakan persembahan menora untuk menambahkan tabung kuil
mereka. Selain daripada itu, menora dipersembahkan untuk menjaga semangat-semangat
yang tertentu agar mereka sentiasa terselamat dari mara bahaya. Kadangkala
menora juga dipersembahkan di pesta-pesta pada pukul 8 atau 9 malam
hinggalah ke tengah malam atau subuh pagi esok. Ini bergantung kepada
panjang atau pendeknya cerita yang hendak dipersembahkan. Sebelum
memulakan persembahan,pemimpin kumpulan itu akan mengadakan upacara
persembahan. Tujuannya untuk mendapatkan perlindungan keselamatan semasa
mengadakan persembahan itu. Alatan yang digunakan semasa upacara ini ialah
lilin dan pinang. Sambil membaca mentera,ia juga menyembah mahkota tinggi yang
dipanggil “cha-da “ atau kecopong.selepas itu diikuti pula oleh watak utama
yang akan bermain pada malam itu.
Selepas
sahaja upacara itu,muzik lagu pengenalan dimainkan. Alat-alat muzik yang
menyertai muzik pengenalan itu ialah serunai,canang,geduk dan gedombak.
Panjangnya permainan muzik ini ialah adalah lebih kurang sepuluh minit.
Berikutan dengan upacara itu diadakan pula upacara membaca mantera secara
nyanyian di samping muzik dimainkan untuk mengiringinya. Sewaktu pembacaan
ini,watak-watak utama yang akan mengambil bahangian akan bersiap-siap di
belakang tirai. Di dalam upacara ini dinyanyikan juga sebahagian kecil cerita
asal usulnya mendatari menora. Pemimpinnya akan mengetuai pembacaan mantera
itu. Apabila pemimpin itu menyanyi setiap baris ianya diikuti oleh ahli-ahli
yang lain sebagai chorus dan upacara ini memakan masa lebih kurang tiga puluh
minit.
Apabila
tamatnya upacara mantera secara nyanyian, persembahan menora yang sebenarnya
dimulakan. Ianya dimulai dengan nyanyian tentang cerita yang akan
dipersembahkan oleh pelakon lelaki dan diikuti oleh pelakon wanita yang berada
di belakang tirai. Nyanyiannya lambat dan saling sambut menyambut dan muzik
dimainkan mengiringi kedua-dua penyanyi itu. Selepas itu pelakon lelaki keluar
perlahan- lahan tirai dan menggayakan tarian yang sama. Mereka keluar dan
melakukan pelbagai tarian di tengah-tengah medan yang dikelilingi oleh pemain
muzik. Pelbagai bentuk tarian digayakan dan selepas itu diadakan pula adegan
yang berbentuk drama di mana pelawak yang dipanggil “phran” juga memainkan
peranan penting disamping hero dan heroin.
Dalam
sesuatu persembahan menora, ketua kumpulan yang juga sebagai tukang
cerita akan memilih teks yang telah dihafalnya untuk diceritakan kepada
penonton-penonton. Ini bergantunglah kepada pencerita itu sama ada cerita
tersebut dipanjangkan atau dipendekkan. Biasanya setiap barisan teks dalam
cerita yang dipilih akan dinyanyikan oleh ketua kumpulan sementara pemain alat
bunyi-bunyian akan menyambung dengan irama dan alunan lagu. Dengan cara ini
pemain alat muzik turut juga menghafal teks tersebut supaya selari dengan
kata-kata yang diucapkan oleh ketua kumpulan. Persembahan berbentuk drama diselang-selikan dengan nyanyian dari tarian hingga tamatnya cerita itu.
Cara
persembahn menora penting dalam usaha menarik minat penonton-penonton. Untuk
menjadikan sesuatu persembahan itu sempurna dan lengkap, pemain-pemain atau
penari akan menonjolkan diri seorang demi seorang menurut giliran
masing-masing. Biasanya seorang penari yang baru atau yang termuda
ataupun ahli yang tidak berpengalaman dalam kumpulan itu akan mempersembahkan
sebuah tarian atau nyanyian menora secara solo. Dalam sesuatu persembahan itu
pelawak atau dipanggil peran juga berperanan penting dengan cuma memakai
phakoma dan topeng berwatak jenaka. Salah satu kumpulan menora yang berjaya
mengadakan persembahan yang menarik dan dianggap paling baik ialah kumpulan Nora
Toem di Thailand.
Permainan
menora di Kelantan dimainkan dalam bentuk bulatan yang biasanya diadakan sama
ada di pentas yang rendah atau atas tikar yang dibentangkan di atas
tanah. Persembahan secara ini membolehkan penonton-penonton duduk atau berdiri
dari tiga sudut atau empat. Di samping itu sebuah bilik khas yang beratap yang
terletak di bahagian belakang pentas digunakan sebagai bilik persalinan.
Pengaruh
bahasa Thai jelas menampakkan kepada kita dengan kewujudan perkataan seperti
“rong khru”, “choen khru” dan "song khru" dalam persembahan menora di
Kelantan. Biasanya lagu-lagu menora dinyanyikan dengan menggunakan senikata
thai tetapi dialog atau kata-kata dituturkan adalah sama ada menggunakan bahasa
thai atau bahasa melayu bergantung kepada penonton-penonton pada ketika itu.
Pelakon
utama dalam menora Kelantan yang memegang watak hero dikenali sebagai pak si
tong atau pasiton. Nama ini jelas menunjukkan adaptasi daripada perkataan thai
phra suthon iaitu daripada cerita menora klasik. Permainan menora memang
terkenal dan mendapat tempat di kalangan keluarga diraja Kelantan, di samping
Mak Yung. Kedua-dua permainan ini selalunya diadakan serentak pada setiap
upacara atau perayaan di istana. Kumpulan menora di Kelantan kadangkala
mempersembahkan cerita-cerita Mak Yung yang terkenal dan sering kali pula
pelakon-pelakon wanita mak yung memasukkan bahagian daripada episod cerita
menorah dalam persembahan Mak Yung. Sebenarnya tari drama ini memang berbeza
terutamanya dari segi cerita,muzik,pakaian pelakon-pelakon dan juga tempat
persembahan. Menurut mubin Sheppard, ada 12 cerita klasik yang terkenal yang
dimasukkan dalam persembahan menora Kelantan. Cerita-cerita romantik ini
telah dihafal oleh pemain-pemain menora.
Permainan
menora bukan sahaja terkenal di negeri Kelantan tetapi juga wujud di kedah.
Salah satu kumpulan menora yang termasyhur dan tidak asing lagi di kalangan
orang-orang Thai di negeri kedah ialah Thai Wat Buddha Naka, di daerah padang
terap,kedah. Kumpulan menora ini telah ditubuhkan sejak tiga puluh tahun yang
lalu dan pemain-pemainnya terdiri daripada 25 org iaitu 10 org wanita dan 15
orang lelaki kumpulan menorah ini bergiat sehingga sekarang dengan
mengadakan pertunjukan-pertunjukan di tempat-tempat keramaian seperti di perayaan
tan bun (bercorak keagamaan Buddha ) dan kadangkala diadakan di rumah-rumah
untuk tujuan perubatan.
Kumpulan
menora ini juga pernah menerima undangan untuk mengadakan persembahan di
tempat-tempat terkemuka seperti di pesta kedah dan perayaan menyambut hari
kelahiran Duli Yang Mulia Sultan Kedah. Akhir-akhir ini kumpulan menora Thai Naka telah melalui satu perubahan iaitu penggunaan bahasa melayu dalam nyanyian
dan lakonan keseluruhannya. Sebuah lagi kumpulan menora telah wujud di Baling, Kedah yang bernama Ah seng. Kumpualan menora ini telah diubahsuai
terutama dari segi penggunaan bahasa. Mereka telah menggunakan bahasa campuran
di antara bahasa melayu,tamil dan dialek hokkien supaya dapat difahami dan
dihayati oleh para penontonnya.
Sumber: http://themenora.blogspot.com
Sumber: http://themenora.blogspot.com
No comments:
Post a Comment